|
|||
1988 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (İ.B.Ş.T.) bünyesinde kurulan Tiyatro Araştırma Laboratuarı (TAL)'nın genelde amacı, tiyatroyu var eden (Oyuncu, yazar, yönetmen, besteci, çevre düzenleyicisi, kostümcü, ışık uzmanı, teknik elemanlar ve seyirci) gibi değişik öğeler arasındaki yaratıcı ilişki ve dengeyi, bilim, düşün ve sanat dallarındaki gelişmelerin ışığında araştırmak ve denemektir. Beklan Algan'a göre TAL'nın kuruluşunun düşünsel ve estetik alt yapısı; geçmişte Tepebaşı Deneme Sahnesi, Bakırköy Halk Evi, LCC ve BİLSAK'da deneyimlenen süreçlerin sonucunda oluşmuştu.
Kurucuları, Beklan Algan, Ayla Algan, Erol Keskin, Haluk
Şevket Ataseven olan TAL, 2002 yılına dek çalışmalarını
İ.B.Ş.T. kapsamında sürdürdü. Ardından Beklan Algan ve Ayla
Algan çeşitli kurumlarda gençlerle Çağdaş Oyunculuk
alanındaki eğitim çalışmalarına devam etti.
Beklan Algan’ın vefatından önce yeniden yapılanma sürecine başlayan TAL, Aralık 2010'da . Türk Tiyatrosu’nun geleceğe yönelik yaratıcı atılımlarına katkıda bulunma hedefiyle bir dernek tüzel kişiliği kazandı. TAL önceki yıllarda gerçekleştirdiği çağdaş tiyatro projeleri, eğitim çalışmaları, oyunculuk atölyeleri, çağdaş dans çalışmaları, Anadolu insanının kültürel kimliğinde oyun araştırmaları projelerini tekrar hayata geçiriyor. Ayrıca Baltacıoğlu ve “Öz Tiyatro” projesi, çağdaş tiyatro sempozyumu, yaz tiyatro akademisi, kitap yayıncılığı, müfredat çalışmaları ve arşiv düzenlemeleriyle de Türk tiyatrosuna yeni bir bakış açısı ve derinlik kazandırmayı hedefliyor. TAL'nın 1988-2002 yılları arasında yapmış olduğu tüm araştırma, geliştirme, eğitim ve prodüksiyon çalışmalarının dökümü aşağıdadır. TİYATRO ARAŞTIRMA LABORATUVARI (T.A.L.) ÇALIŞMA ALANLARI ANA DÖKÜMÜ (1988-2002)
Araştırma Çalışmaları. Kültürlerarası ve Disiplinlerarası Projeler Uluslararası Uygulamalı Troya Semineri-1989
1. Shahroo Kheradmand ve Stelio Firenzi Roma Experimantal Tiyatrosu: Gılgamış Oyunu - Devlet Tiyatrosunda sahnelendi. 2. Shahroo Kheradmand ve Stelio Firenzi, Roma Experimantel Tiyatrosu: Kasandra Günlüğü
"Kassandra" : Güngör Dilmen'in aynı seminer süresince tasarlayıp sonradan yazdığı, Shahroo Kheradmand 'ın rejisiyle sahnelenmiştir. (1991) 3. Shahroo Kheradmand ve Stelio Firenzi, Roma Experimantel Tiyatrosu : Romülüs 4. Troya İçinde Vurdular Beni - Güngör Dilmen
'Troya I" (Troya içinde Vurdular Beni) Troya I . Yöre köylerinde gerçekleştirilen gösterimlerle sosyo-kültürel tiyatro ögelerinin değerlendirilmesine çalışılmıştır.
"Troya öyküsü" : Hüseyin Katırcıoğlu'nun derleyip yönettiği projenin tüm çalışmaları, İda Dağı etekleri (Behramkale, Ayvacık) halkıyla ortak çabalarla gerçekleştirilmiştir. Dev kuklalar ve müzik kullanımının etkin olduğu gösterim; öykünün (mit) geçtiği yörede, yörenin bugün kü halkı eşliğinde Mauri, Afrikan, Amerikan, Yunan, Türk oyuncularının oluşturduğu bir anlatım denemesidir. "Kitle Tiyatrosu" için önemli bir örnek olmuştur. Proje aynı zamanda Hüseyin Katırcıoğlu tarafından düzenlenmekte olan Assos Gösteri Sanatları Festivali 1999 -2003 yılları arasında gerçekleştirildi. 5. Troyayı Dinliyorum- Yaz Kampı çalışması Çetin İpekkaya - Haluk Ataseven "Troya'yı Dinliyorum" Haluk Ş. Ataseven' in tasarladığı kolaj, Çetin İpekkaya' nın rejisi, 'Music in Context' (Almanya) grubunun katılımı ve Türk, Alman oyuncuların iki dilde yorumlamasıyla Antik Troya Kenti'nde sergilenmiştir. TAL' in evrensel dil arayışlarına yönelik bir gösteri olmuştur. Gerçekleşen gösterimler; Antik Troya, Bozcaada, İda Dağı, Çanakkale Kalesi-1990. Kültürlerarası Troya Şenliği'nin temeli bu projeyle atılmıştır. 1-15 Ağustos tarihleri arasında; Troas Agorası, Çanakkale Çimenlik Kalesi, Bozcaada Kalesi ve Antik Troy Kenti'nde bu şenlik kapsamında müzik dinletileri, tiyatro gösterimleri gerçekleştirilmiştir. Yöre halkının şenliğine olan ilgisi dikkate değerdir. 6. Troya I (Troya İçinde Vurdular Beni ), B. AIgan -1991 Gelişme Sürecinde Çalışma - Beklan Algan, Ayla Algan, Erol Keskin İtalya, İran, Almanya, İsviçre, İsrail, Yunanistan ve Türkiye'den tiyatro sanatçılarının katıldığı 21 günlük bir seminere katılan sanatçıların katıldığı 21 günlük bir seminerdir. Seminere katılan sanatçılar 'Troya' temasına kendi dünya ve sanat görüşlerine uygun yorumlarını getirirlerken, Kültürlerarası Ortak Tiyatro Dili'nin verilerini araştırmışlardır. Süreç içinde yaratılan malzemelerden şu ürünler oluşmuştur: Seminer boyunca özümsenenlerin "Gelişim Sürecinde Çalışma" normuyla kendine özgü bir sürekliliğe yöneltildiği bu proje Ayla ALGAN, Erol KESKİN, Beklan ALGAN tarafından geliştirilmiştir. Üç aşamadan (gösterim öncesi-gösterim-gösterim sonrası) oluşan proje şu konuları araştırma alanına alıştır:, - Tiyatroyu var eden öğeler arasında "oyuncu" nun konumu ve yaratıcılığı - Yönetmen'in, klasik tanımı dışında temaya ve oyuncuya yaklaşımı - Gösteri'de kostüm, ışık ve müziği en aza indirgeyerek, anlatımı oyuncuya ve kullandığı nesnelere yükleme - "Kültürlerarası" tiyatro anlatımına mitos ve ritüeller yoluyla yaklaşma - Gösterim-seyirci ilişkileri Gerçekleşen gösterimler, Atina (Akdeniz Kültürü'nün Kökenleri Semineri)-1992, New York Üniversitesi (Kültürlerarası Performans Semineri)- 1992, İstanbul -(5.Uluslararası Tiyatro Festivali)-1992/1993, Antvverp-Belçika (Türk Haftası)-1993, Ankara (ODTÜ Tiyatro Şenliği)-1994, VVroclavv (Grotowski Kültür ve Tiyatro Araştırmaları Merkezi)-1995, Varşova-1995
Troya II (Troyalı Kadınlar) A. AIgan-1998 Troya Öyküsü, H. Katırcıoğlu-1992
Anadolu İnsanın Kültürel Kimliğinde Oyun - 1996 Anadolu İnsanı'nın Kültürel Kimliğinde Oyun geleneksel Türk Tiyatrosu Araştırma ve Uygulama Birimi (1996) - Şimdiye kadar insan varlığı üzerine yapılan, düşünsel-sanatsal ve bilimsel disiplinlerin ışığında çağımız insanına çağdaş bakış açısı getirmek. - Bu nedenle oyun-kültür-dram açısından insanımızın yaratıcı ilişkiye dayanan kültürel zenginliklerini, kültürlerarası açıdan ele almak, değerlendirmek ve çağdaş boyutunu irdelemek. - Kültürümüzün kökünü ve kaynaklarını araştırmak, dönüştürmek, geliştirmek ve ortaya çıkan verileri "Kültürlerarası Karşılaştırmalı Tiyatro" bağlamında değerlendirmek ve kent enstitülerinin tohumunun atılmasına ön ayak olmak amaçları doğrultusunda çalışmalarını sürdüren araştırma-uygulama birimidir. Haşmet Zeybek, Kenan Işık ve Beklan Algan başkanlığında birim etkinlikleri düzenlenip, uygulanmıştır. Meddah, Orta oyunu (Gölge oyunu), seyirlik oyunlar üzerine araştırmalar yapılmış, paneller düzenlenmiştir. Katılımcılardan bazıları; Erol GÜNAYDIN, Müjdat GEZEN, Nejat UYGUR, Leyla TEKÜL, Uğur YÜCEL, Nurhan KARADAĞ, Metin AND, Özdemir NUTKU' dur. Şehir Tiyatroları repertuarında yer alan "Silvanlı Kadınlar", "Eşik", "Fotoğrafçı" adlı oyunlar bu araştırmaların ürünüdür. "Şaman" üzerine yapılan araştırmalar ise Prof. Dr. İsmail ERSEVİM tarafından hazırlanan "Modern Tiyatro ve onun aziz oyuncusu Şaman" adlı bir kitap çalışmasında toplanmıştır. 1. Araştırma yapmış kişiler davet edildi. Sümerolog, Hititolog, Antropolog, Halk Bilim vb alanlarda konusunda uzman kabul edilen kişiler davet edildi. 2. Meddah- Avrupa ve Doğu Tiyatro Geleneğinin Bağlamında Tek Oyunculu Meddah Türk Tiyatrosu- Agnieszka Ayşen Lytko (T.A.L Çalışmalarından yararlanarak Grotowski Tiyatrosu'na tez olarak sunulmuştur.) 3. Altay - Yaradılış Destanı: Haşmet Zeybek 4. Meddah Gösterileri- Müjdat Gezen, Uğur Yücel 5. Fotoğrafçı - Yönetmen: Kenan Işık - ( Ortaoyunu) Pratik ve teorik bilgi verildi. 6. Silvanlı Kadınlar-Yönetmen : Mustafa Aslan - ( Seyirlik Oyun ) Süpervizör : Ayla Algan 7. "Bir" adlı oyun çalışma sürecinde yazıldı. 8. Birbirine dönüştürülen Kostüm, Dekor, Aksesuar ve Oyuncu bedeni uygulama ve tasarımı - Feyza Zeybek (Oyuncu ve oyunculuk ilişkisi konulu tezler oluşturulmuştur.) 9. Oyunculuk türleri; nasıl oynandığı, oyuncularla birlikte araştırıldı ve oynandı. 10. Haşmet Zeybek, Dönüştürmeli Mitoloji başlığı altındaki çalışmalarını sürdürdü. 11. Gençlik Günleri kapsamında sahnelenen, IBŞT oyuncularından Can Doğan in Meddah adlı gösterisine kaynak olmuştur. Barba etkinliği (30.yılında Odin Tiyatrosu Geleneği) (İstanbul-1995) Odin tiyatrosu ve ISTA' nın (International School Of Theatre Anthropology - Uluslararası Tiyatro Antropolojisi Okulu) kurucusu Eugenio Barba ve Odin Tiyatrosu oyuncularından Julia Varley'in katılımı ile çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Bunlar;
Avrasya Tiyatro Araştırmaları Barba'nın yazdığı Avrasya Tiyatro Antropolojisi adlı eseri Ayşın Candan tarafından Türkçeye çevrilmiş ve Yapı Kredi Yayınları tarafından basılmıştır. Şaman, İ. Ersevim-1998 (Kitap Projesi) İsmail Ersevim' in Avrupa - Asya Şamanlarının anlatıldığı ve ansiklopedi türü niteliğinde yazılan Şaman / Aziz Oyuncu adlı eseri basılmaya hazırdır.
Gösterimler ve Gelişme Sürecince Çalışmalar İstanbul'u Dinliyorum — Yönetmen : Karl Mayer — 1989 İstanbul'un gürültü ve seslerini kasete aldı ve bu kaset TAL çalışmaları dinleyerek üstüne doğaçlama yaptı. Kendi getirmiş oldukları şiirleri okudular. Eser Berlin Üniversitesi'nde basıldı. Çevresel ses ve şiir ilişkisine yönelik bir araştırmanın ürünüdür. Gerçekleşen gösterimler; İstanbul-1989, Berlin-1990
Sınırlar (İstanbul. Ankara 1996)- Yönetmen:Ayla Algan Yaratım alanı içinde oyuncunun ve seyircinin iç alanlarındaki boşlukları, psikolojik karşılıklarıyla dışsallaştırmaya çalışılan bir gösterimdir. Diyarbakır Barak Yöresi, Mayın tarlası folklorik oyununun aksiyonları, psikolojik durumu göstergesi olan üçgen formuna dökerek yaratıcı oyunculuğa bir örnek sunulmaya çalışılmıştır. Çalışma aynı zamanda bir seyirci dramaturjisi araştırması olarak da ele alınmıştır. John Berger' in görme biçimlerine ilişkin fikirlerinden yararlanılmıştır. (Yalnızca baktığımız şeyleri görürüz/Bakmak bir seçme edimidir/ Görüşün iki yanlılığı konuşmanın iki yanlılığında daha baskındır/ Her imgede bir görme biçimi yatar/ Yapıt ne denli imgelem yüklü olursa-biz de sanatçının görünenleri algılayışına-o denli derinden katılırız...) Seyir süreci sonrasında bize ulaşan seyirci izlenimlerinden bazıları: 5 şubat : Arayışa yolcuğum kendimi, ben düşünmeyi seçtim /kendi kedimin efendisi olmam için. 1. Tarık Günerselin sınırlar adlı şiirinden yola çıkıldı. 2. Yaratıcı oyuncu ve yaratıcı seyirci araştırmasıdır 3. Oyun sonunda oyuncularla seyirciler hep beraber oyun değerlendirmeleri yapmışlardır. Bu ilişki hem sohbet biçiminde hemde oyun öncesinde seyircilere dağıtılan formlarla sağlanmıştır. Amaç seyirci profili çıkarmak ve seyirci dramaturjisini oluşturmaktır. 4. Bu oyun için Jung'un kollektif bilinç altı tezi, kültürde gösterge bilim vb. konuları araştırılmıştır. 5. Bu çalışmayı Bülent Erkmen yapmıştır. 6. Mimar Sinan Üniversitesi Grafik Bölümü Öğrencileri bu çalışmaların prova sürecine katılmışlardır. Bu süreç sonunda ortaya çıkan eserler sergilenmiştir. Ölüm ve Oyun, M. Atak-1999 (27 Mart kutlaması) TAL Ortak Prodüksiyonları YUNUS (1991-1992) Yunus & La.MaMa etc; ABD-1992- Ellen Stewart
1992
yılında ise New York Off-Off Broadway' de 3 haftalık prova
düzeniyle la Mama - TAL ortak yapımı olarak sahnelenmiştir.
Gösterim metni, Talat Sait Halman ve Ellen Stewart
tarafından Amerika, Afrika, Çin, İtalya, Japonya ve
Türkiye'den sanatçıların katılımıyla oluşan topluluk 'çok
kültürlü' bir proje yaratmış, olumlu eleştiriler almıştır. derlenmiştir.
1991 yılında İstanbul'da yapılan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü ITI'nın 4. Olağan Kongresi sırasında Ellen Stewart Stüdyosu'nda geliştirilmiştir.
Everest My Lord (1997-1998) Kum, pan, ya prodüksiyonu olan- Sevim Burak'ın yazdıklarını "yeniden okuma" ya yönelik iki ayrı gösterimde Ayla ALGAN ve Beklan ALGAN oyuncu olarak yer almışlardır. Bu gösterimler;
-Everest My Lord Roman, 1. ve 2. perde; 23/24 Mayıs 1997 tarihlerinde 9. Uluslar arası İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında yer almıştır. Gösteri Cihangir parkında ve parka bakan birbirine bitişik 2 yapının cephesinde gerçekleştirilmiştir.
-Everest My Lord Roman, 3. perde; Şubat, Mart 1998 sürecinde pazartesi günleri Harbiye Muhsin ERTUGRUL sahnesinde gerçekleştirilmiştir.
Gösteriler; yazıdaki ses, sesteki metin, yazı-ses-hareket içindeki müzik araştırmalarıdır. Herakles, Terzoupolous & lKSV, Yunanistan-1999
OTOBİYOGRAFİK GÖSTERİMLER TAL' in eğitim-deneme-kuram çalışmaları sürecinde gelişimine önem verdiği "kimlik araştırmaları" ında yola çıkarak oluşturulan gösterimlerdir. Bazıları; Bir gencin oto portresi (1992) Yaşar N. EYÜBOGLU' nun geliştirdiği gösteri, kendi asal kimliğini arayıp bulabilme umudunun peşinde koşan genç aktörün performansıdır. Gençlik günleri kapsamında gösterimi gerçekleştirilmiştir. Yol çalışması (1993) Yaşar N. EYÜBOGLU ve Nadi GÜLER otobiyografi çalışmalarını, kendi yöntemleri içinde oto protreye dönüştürmüşlerdir. İnsanın toplumuyla, geçmişiyle hesaplaşması ve bir diğer insanla yolda karşılaşması üzerine kurulan gösterim, oyuncunu ve seyircinin neye ihtiyacı olduğunu araştırarak, bunu mekan araştırması kapsamında değerlendirilmiştir. Açık alanlarda gerçekleştirilen gösterimler tüm etkilere açık olarak, her defasında yeni ilişkiler arayarak gerçekleştirilmiştir. (6 Mayıs 1994 ODTÜ Tiyatro Şenliğinde de gerçekleştirilmiştir. Düş (13 Haziran 1995 saat 08.00-20.30) Nadi GÜLER projesini şöyle tanımlamıştır. "Düş, bir martı ve bir oyuncunun 12 saatlik stüdyo çalışmasının uzantısında gelişen bir projedir. Tamamen otobiyografik özellikler taşıyan çalışma, ruhsal, beyinsel ve bedensel zorlamalarla "kendinle karşılaşabilme" ve bireysel, toplumsal ve evrensel durumun o anki somut gerçekliğini bulabilmenin üzerine gitmiştir. Uçamayan bir martı ve oynamayan bir oyuncu gerçekliğinden yola çıkarak, zamanın iyileştirici ve sarındırıcı özellikleri zorlanmaya çalışılmıştır." Dans Tiyatrosu Araştırma ve Uygulama Alanı Dans Tiyatrosu Araştırma ve Uygulama Birimi (1997) Mustafa KAPLAN yönetiminde çalışmalarını sürdürmekte olan bu birim; dans, davranış, hareketin enerjisi, kontakt, Fizikal tiyatro ve tekrarların estetiğine yönelik araştırmalar yapmaktadır.
İçbükey, 1997 Bi-Şey, 1998 Transform-a (c ) tion, 1999 Üç Şey, 1999 Uyumlama, 1999 Dolap, 2000 Alternatif Oyunculuk Çalışmaları: Ontik Oyunculuk Çalışmaları -1998/2001 Alternatif Tiyatrolar Birliği Çalışmaları -1990/1992 Yaz Kampları ve Alan Araştırmaları: Assos Yaz Kampı, ltalya & Türkiye -1988 Assos Yaz Kampı-1992 Çanakkale Kaz Dağı Eteklerini Ziyaret-1992 Tahta kuşlar Etnografya Müzesi-1992 Tiyatro Yaz Kampı-Bayramiçi, 2001 Tiyatro Yaz Kampı Yöresel kültürlere yönelik alan araştırmaları yapmak, unutulmuş mitosları yeniden yaşatmak, yerel gelenek-görenekleri deşifre etmek gibi çalışmaları kapsayan bir projedir. Elde edilen verilerden yola çıkılarak, yerelden uluslar arası boyuta geçiş yapmak ve tiyatro sanatının gelişimine yardımcı olmak amaçlanmıştır. Üç değişik çalışma yapılmıştır:
"Kaz Dağı eteklerini ziyaret" : Yörenin antropolojik, etnik özellikleri araştırılmıştır. Özellikle Tahta Kuşlar Köyü'nde önemli çalışmalar, (Sakız Efsanesi üzerine araştırmalar) yapılmıştır. Sabiha Tansuğ'un incelenmelerinden yararlanılmıştır. Workshop ve Demonstrasyonlar: Aktörün Sinir Sistemi, Doç. Dr. Şehvar Çağlayan ABD'deki Alternatif Çalışmalar, B.Callum, Texas Üniversitesi USA Spontanite ve Jonglörlük, Charis Harris, İngiltere Dramatik Gelişim ve Text, Stelio Fiorenzi, İtalya Tiyatro Tarihi, Cevat Çapan Tiyatro sosyolojisi, Emre Kongar Seyirlik Oyunlar, Metin And (Performance Inculture and communicatio in Turkey ) Yaratıcı Aktör ve bedeni, K.Boltze (Almanya) Biçim ve Aktarımı, Eugenio Barba, 1995 Yaratıcı Drama Semineri (İstanbul - 1993) TOBAV, Alam Kültür Merkezi işbirliğiyle Berlin Güzel Sanatlar Yüksek Okulu Drama Pedagojisi Bölüm Başkanı Prof. Hans VVolfgang Nickel ve Dr. Dagmar Dörger yönetiminde gerçekleştirilmiştir. 1 haftalık seminer süresince belirle bir tema olmaksızın, günlük yaşam içinde dikkate alınmayan öğeleri fark etmeye yönelik devinimsel çalışmalar yapılmıştır. "Görünende görünmeyeni görmek" üzerine önemli veriler elde edilmiştir. Uzakdoğu ve Batıda dövüş teknikleri, Erica Bilder-1995 Uzakdoğu geleneksel Tiyatrosu ve Modern Dans, Perry Yung, 1995 Kukla yapımı, oynatımı ve Gölge Tiyatrosu, Jane Catherine Shaw, 1995 Okul Çağı Tiyatroları, Marietta İpekkaya Sessizliğin Yankısı ve Ölü Erkek Kardeş, Julia Varley, Odin Teatret, 1994 Meddahlık Semineri, Erol Günaydın, Nejat Uygur ve Uğur Yücel, 1995 Kutsal Tiyatro, Tina, Yunanistan, 1997 Devinim ve Mask kullanımı, Klaus Boltze, 2000 Mask Yapımı ve Mask Ruhu, Erol Keskin, 2000 Tiyatroya Psikoanalitik Bakış, Prof.İsmail Ersevim, 2001 Beden Dili, Mustafa Kaplan, 2001 Zeybek Dansı, Şenol Ergül, 2001 Katakali Estetiğinde An ve Koreografİ, Sevi Algan, 2000 Beden-Mekan İlişkisi, Mustafa Kaplan, 2001, Bafa Gölü "Kuş Gözlemcisi" Tai Chi, Erol Keskin, 2001 Tai Chi, Kung Fu, Leong T.Lau, 2001 Beden Semineri, Filiz Sızanlı, 2001 Görsel Dramaturji, Ayla ALgan, 2001 Uluslararası İlişkideki Kurumlar International Schod of Theater Anthropology, ISTA -Danimarka Hochschule Der Kunste, HDK, Almanya Üniversite Libre de Bruxelles Centre de Sociologie Osradadek Badan Tvvörczskf Jerzego Grotowskiego İposzukiwan Teatraino -Polonya Magyar Szinihazi Intezet -Macaristan Mimar Sinan Üniversitesi: Grafik Bölümü Samsun Üniversitesi, Tiyatro Bölümü İstanbul Üniversitesi, Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Kayseri Üniversitesi, Tiyatro Bölümü Eskişehir Üniversitesi; Konservatuar kurulması Erzurum Atatürk Üniversitesi, İ.B.Ş.T Tiyatro Araştırma Laboratuvarı adlı lisans tezi-Melih Korukçu Newyork Üniversitesi, Tisch School of Arts, Kültürlerarası İletişim La.MaMa Ayla Algan, Spoletto, İtalya T. Terzoupolous, Kültürlerarası etkileşim Odin Teather- International School of Teather Antropolojisi Kumpanya 5.Sokak Tiyatrosu Ekol Drama TAL ÇALIŞANLARININ KATILDIĞI PROJELER İZMİR 9 EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 1991 - EROL KESKİN 1. 7 günlük bir Atölye (work shop) çalışması 2. 12 Öğrenci ile Dede Korkut un " Deli Dumrul masalı üzerine doğaçlama yöntem ile bir çalışma yapılmıştır. 3. Süreç sonucunda yapıt" Örnek - Ürün * olarak seyircilere sunulmuştur. 4. Çalışma sureci ite gösterimin video kopyaları vardır 5. Bu görüntüler, Üniversite nin Avustralya ziyareti sırasında da bu ülkede de gösterime Sunulmuştur. ESKİŞEHİR ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 1994 EROL KESKİN 1994 Yılından beri Eskişehir Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuarı nın Doğaçlama derslerinde TAL'in düzenlediği 'a work I in progress ' gelişme sürecinde çalışma 'metodu uygulanmaktadır. Bu sistem Konservatuarın öğretim programı içinde yer almaktadır. Bu tür çalışmanın Öğrenciler ile yapılan sonuç ve süreçlerinin görüntüleri video kayıt olarak mevcuttur (özellikle: Troilas ile Cressida' üzerine). ÖRNEK ÜRÜN " YÖNETİMLİ ATÖLYE ÇALIŞMASI-PROJE: EROL KESKİN ANA FİKİR: "NEREDE DURUYORUM? ANAHTAR ÖNERİ: ZENİT İLE NADİR ARASIRDA DURMAK. MEKAN : "NOKTA"( Yusuf Kök damar dan bir alıntı) Dünya evrende bir nokta. İnsan dünyada bir nokta. Ama dünya ile evren de. İnsanın içinde bir nokta .
ÖYKÜNMELER : a) YAKUP İLE CEBRAİL İN... b) DELİ DUMRUL İLE AZRAİL İN c)FAUST İLE MEFİSTONUN İKİLEMLERİ.
TEKNİK ÖRNEKLEMELER, ALINTILAR ÖDÜNÇ OBJELER: 1. YVES LEBREİON UN ? CORPORAL MİME - ÇALIŞMASI 2. KLASİK MEDDAH OBJELERİ. 3. MESNEVİ DEN MISRALAR 4 ZEYBEK-FİGÜRLERİ Ölüm ve Oyun - Yönetmen : Mehmet Atak- 1999 SÜPERVİZYÖR: AYLA ALGAN OYUNCU: AYLA ALGAN, SEVİ ALGAN, BEKLAN ALGAN, YAŞAR EYÜBOĞLU, EZGİ SÜMER YOLCU, ASLIHAN KANDEMİR SİBEL TOPALOĞLU ve 28 İBŞT oyuncusu ( Kenan Işık, Erdal Özyağcılar, Aslı Öngören, Aslı İçözü, Berrin Akdeniz, Betül Kızılok, Esin Umulu, Ali Karagöz, Murat Daltaban, Semah Tuğsel vb.) PROJE: Huizinga'nın Homo Ludens - oynayan insanı öğretisi doğrultusunda, bu coğrafyanın ölüm ve oyun ritüeliennden yararlanarak, Mina Urgan'ın danışmanlığında Shakespeare'in 8 oyunu ve sonelerinden kolaj. Seyircinin de dinamik olarak oyunun içine katıldığı, Darphane-i Amire'de 4 4 oyun alanı ve 3 oyun yolunda seyircininde mobil olduğu bir performans. Farklı oyunculuk türlerinin belli bir konsept içinde yanyana ve üst üste kullanıldığı bir çalışma. Oyun darphane-i Amire de ve Şehir Tiyatroların da oynandı. Kedi, Yöneten: Mehmet Atak DRAMATURG: HALUK ŞEVKET ATASEVEN OYUNCULUK KOÇU (4. DUVAR) AYLA ALGAN OYUNCULAR. ROZET HUBEŞ, METİN ÇOBAN, ALÎ KARAGÖZ, TANJU TUNCEL, HAKAN GÖNER , AYŞEN ÇETİNER
PROJE Behçet Necatigil in 2 radyo oyunu ve şiirlerinden bir kolaj Seyircinin biyografisinden çıkarak imgelem yaratıcılığının açık bırakıldığı. Emoris in minimal psikolojik oyunculuk (bening) 4 Duvar ve bir tarz teezer özelliğinde seyircinin bilinç altına seslenen bir oyunculuk tarzı. Hamlet 2001, Yönetmen: Mehmet Atak SÜPERVİZOR VE OYUNCULUK KOÇU (KORO): AYLA ALGAN OYUNCULAR: A.ALGAN, B.ALGAN , E. YOLCU, E. BABAOĞLU ÖZBAKIR (AYRİCA ŞEHİR TİYATROLARI OYUNCULARI S. HÜN , N, MARAL, S. PEKUYSAL, İ.AY. KARACAOĞLU. K. IŞIK, S. DİNÇEL, Z. GÖKTAY ) TOPLAM 60 OYUNCU PROJE Oyunun yazıldığı dönem İngiltere'si ile günümüz Türkiye'sindeki ilişki biçimleri, Can Yücel in Türkçesiyle karşılaştırıldı. Üst üste değerlendirildi. Enstelasyon ve yerel kültüre dayalı retorik- okuma bir arada kullanılarak bir tür araştırıldı. Koro Can Yücel in farklı şiirleri eurytmık olarak üst üste efektleri yaptı. Bu coğrafyanın müzik geleneği oyuna uyacak teatral çok sesli bir formda Tarihi Türk Müziği Korosu Şefi İhsan Özer le ortak çalışarak kullanıldı.
Mask çalışmaları Atölye Yürütücüsü: Erol Babaoğlu (2001) ATÖLYE KATILIMCILARI: TAL oyuncuları, Stüdyo Oyuncuları ve Pera Sanat Evi öğrencileri , Ekol Drama Tiyatro Bölümü öğrencileri vb. 1999 yılında Klaus Boltze'nin yapmış olduğu 'Devinim ve Mask Kullanımı' adlı workshop un tekrarlanması ve geliştirilmesi üstüne hazırlanılmış bir atölyedir. Bu çalışmanın sonucunda bir gösteri düzenlenmiştir. Kavram Çalışmaları -Ahmet Cemal - 2001 Faust Projesi Araştırmaları -1990-1999 Süleyman Velioğlu ve Haluk Ş.Ataseven önderliğinde oluşturulan araştırma ekibi Goethe'nin o dönem de Farsça Öğrendiğini ortaya çıkarmıştır. Divan edebiyatından etkilendiği ve Kuranı Kerimden alıntılar yaptığını ortaya çıkarmışlardır, özellikle Ömer Hayyam' dan etkilendiği için teşekkür bölümünü mesnevi türünde yazmıştır. |
TAL (Tiyatro
Araştırma Laboratuarı) 2011
www.tal.org.tr
info@tal.org.tr